در این یادداشت با توجه به اینکه قیمت بلیط اکثر اتوبوسهای خصوصی 100 تومان از طرف شهرداری تعیین شده است مقایسهای داریم میان کرایه تاکسی و اتوبوس. در گذشته (نه چندان دور) مسیری که با اتوبوس با 20 تومان طی میشد با تاکسی حداکثر 300 تومان محاسبه میشد یعنی نسبتی در حدود 15 به 1 برقرار بود، اما حالا این نسبت به 3 به 1 رسیده است. آیا این عادلانه است؟ یک مسافر با توجه به چه عواملی بین این دو گزینه انتخاب میکند؟
1- برای سوار شدن به تاکسی کافی است خودتان را به اولین خیابان اصلی برسانید. اما برای سوار شدن به اتوبوس باید چند دقیقه تا ایستگاه پیادهروی کنید. 2- از زمانی که کنار خیابان بایستید ظرف دو-سه دقیقه تاکسی پیدا میکنید اما برای اتوبوس باید غالبا ده دقیقه در ایستگاه منتظر بمانید. 3- در تاکسی در فضایی راحت مینشینید. در اتوبوس به احتمال زیاد میایستید، در تابستانها گرما و در زمستانها سرما مسالهساز است. غالبا باید بشدت تحت فشار و مچاله باشید. 4- در تاکسی دقیقا در مقصد پیاده میشوید اما در اتوبوس باید از ایستگاه نهایی تا مقصد اندکی پیادهروی کنید. 5- تاکسی کمتر بین راه میایستد در حالی که اتوبوس ایستگاههای متعدد دارد. 6- خطوط اتوبوسرانی تمام مسیرهای مورد نیاز را پوشش نمیدهند. مسیرهای تاکسی پوشش بیشتری دارند ... شش دلیل فوق باعث میشوند که زمان برای مسافر اتوبوس از دست برود. مسیری که با تاکسی نیم ساعته طی میشود با اتوبوس یک ساعت طول میکشد. 7- اتوبوس دارای بازار تضمین شده است. به این معنی که بخش وسیعی از مردم (30 درصد) ناچارند از اتوبوس استفاده کنند. بنابراین اتوبوس از هرگونه رقابت برکنار است. در مقابل تاکسیها بسیاری اوقات خالی در خیابان بدنبال مسافر گشت می زنند. 8- اتوبوس از صرفهجویی ناشی از مقیاس بزرگ (تعداد مسافر در هر سفر) سود میبرد. بعنوان مثال مصرف سوخت بازای هر مسافر کمتر است. بنابراین کاملا عادلانه خواهد بود اگر نرخ کرایه تاکسی «بسیار بیشتر» از کرایه اتوبوس باشد. البته شاید برخی فکر کنند کرایه تاکسی است که غیرعادلانه است و باید بالا برود!
|